იდეები და აზრები:

ალბერტ აინშტაინის „იდეები და აზრები“ ესსეების, წერილებისა და გამოსვლების კრებულია, რომელიც ასახავს მის შეხედულებებს მეცნიერებაზე, ფილოსოფიაზე, პოლიტიკასა და ადამიანის უფლებებზე. წიგნი იძლევა მისი ინტელექტუალური სამყაროს დანახვის შესაძლებლობას, მოიცავს რა ისეთ თემებს, როგორიცაა განათლება, ნაციონალიზმი, პაციფიზმი და მეცნიერებასა და რელიგიას შორის ურთიერთობა.

აინშტაინი ხაზს უსვამს ცნობისმოყვარეობისა და დამოუკიდებელი აზროვნების მნიშვნელობას და ამტკიცებს, რომ ბრმა მორჩილება და ნაციონალიზმი საფრთხეს უქმნის პროგრესს. იგი მხარს უჭერს გლობალურ თანამშრომლობას, ინტელექტუალურ თავისუფლებასა და მორალურ პასუხისმგებლობას, გვაფრთხილებს რა მილიტარიზაციისა და ბირთვული იარაღის საფრთხეების შესახებ.

დემოკრატიაზე მისი მოსაზრებები გულისხმობს ეთიკურ ლიდერობასა და ინფორმირებული მოქალაქეების საჭიროებას.

მეცნიერების განხილვისას, აინშტაინი იკვლევს ფიზიკის ევოლუციას, ნიუტონისეული მექანიკიდან დაწყებული ფარდობითობის თეორიით დამთავრებული. იკვლევს მეცნიერების როლს საზოგადოებაში და ხაზს უსვამს სამეცნიერო განათლებისა და ეთიკური მოსაზრებების საჭიროებას ტექნოლოგიურ მიღწევებში.

აინშტაინის შეხედულებები რელიგიაზე ფოკუსირებულია მორალურ მოქმედებაზე და არა დოგმაზე. იგი თვლის, რომ მეცნიერებასა და რელიგიას შეუძლიათ თანაარსებობა, თუ ისინი პატივს სცემენ ერთმანეთის საზღვრებს. აგრეთვე განიხილავს ებრაულ იდენტობას, სიონიზმსა და ებრაული თემების წინაშე არსებულ გამოწვევებს.

წინამდებარე წიგნში აშკარაა აინშტაინის ღრმა შეშფოთება კაცობრიობის მიმართ. იგი მოუწოდებს ადამიანებს, ცხოვრებას თავმდაბლობით, პასუხისმგებლობითა და მშვიდობისადმი ერთგულებით მიუდგნენ. მისი იდეები დღემდე აქტუალური რჩება, რაც მკითხველს შთააგონებს, კრიტიკულად იფიქროს და ეთიკურად იმოქმედოს მოცემულ კომპლექსურ სამყაროში.

100 იგავი:

დიად ფლორენციელს 300-მდე მხატვრულ-ლიტერატურული ჩანაწერი (სხვადასხვა ჟანრობრივი არსით) მოეძიება: იგავები, ფაცეტიები, წინასწარმეტყველებანი, სალაღობო სეირობანი, შეგონებანი, ლეგენდები, ზრაპრები, გამოცანები. იგავების ნაწილი – ბასტიარიებს (ცხოველ-ფრინველთა თვისებებით წარმოჩენილი სათქმელი) წარმოადგენს, რაც ესოდენ უყვარდა ხალხს ანტიკურ სამყაროში და ქრისტეს შემდეგ ლეონარდომდე ეპოქაში. სხვადასხვა ენებზე გამოცემულ ლეონარდოს იგავებს სხვადასხვა მთარგმნელები ხან სალაღობო სეირობებს უმატებენ, ხან წინასწარმეტყველებებს ან კრიპტოგრამებს თუ გამოცანებს და ხანაც ფაცეტიებს, ანდა პიქტოგრამებს, რებუსებსა თუ ლეონარდოს მიერ ისე, შემჩნევით, დასამახსოვრებლად მონიშნულ ცხოვრებისეულ ჩანაწერებს, რასაც, თვისობრივად, არაფერი აქვს საერთო იგავთან.

ამ გამოცემით დიდად ვეცადე, რომ მსგავსი აღრევა არ დამეშვა და ქრესტომათული სიზუსტით მივსდიე ჟანრობრივ მახასიათებლებს… ჩემდა გასაოცრად, ზემოთ აღნიშნული 300-მდე სხვადასხვა ლიტერატურულ-ჟანრობრივი ჩანაწერიდან იგავური (ბასტიარიების ჩათვლით) ხასიათის თხზულების რაოდენობა ზუსტად 100 ერთეულით შემოისაზღვრა. ისე, რომ ამ წიგნით ლეონარდო და ვინჩის იგავთა სრული კრებული შეიკრა.

მართლაცდა, ჭეშმარიტებას წარმოადგენს ის გარემოება, რომ სახალისო, სალაღობო, მკითხველთა და მსმენელთათვის სიხარულის მიმნიჭებელმა ისტორიებმა და ამბებმა ადამიანის სულიერ განწყობილებაზე ისეთი გავლენა უნდა იქონიოს, რომ გარე სამყაროსთან და საზოგადოებასთან ურთიერთობისას მცდარი მიმართებისა და დაუხვეწავი უნარების მქონეს, სულზე მიუსწროს, დახმარების ხელი გაუწოდოს, მცდარად დარწმუნებულის მსოფლმხედველობაზე ზეგავლენა მოახდინოს და ნათელ გზაზე სავალად დააკვალიანოს. ასე იყო წარსულ დროებაში და ასე იქნება მარადჟამ… ბუნებრივია, თუკი ადამიანს აქვს ყური გონიერი, რათა ისმინოს. ლეონარდოს იგავები და ბასტიარიები ამ დანიშნულებით ზემოქმედებდა და ზემოქმედებს მის გვერდით მაცხოვრებელ თანამედროვეებზე და ჩვენზეც, მის მომდევნო თაობებზე. თვალნათელია – დიადმა ფლორენციელმა პირველი იგავის დასაწერად კალამს როცა მოჰკიდა ხელი, ჭეშმარიტად ამოძრავებდა მიზანი, რაიც ერთგვარ მოწონებად ჟღერს: „ნუ ჩაიქრობთ სულის ნათებას“.

ზაზა კობახიძე