ესთეტიკური თეორია:

»ესთეტიკური თეორია« გერმანელი ფილოსოფოსის, თეოდორ ვ. ადორნოს, ერთ-ერთი, თუ არა ყველაზე, მნიშვნელოვანი ნაშრომია. ის 1970 წელს, ავტორის გარდაცვალების შემდეგ, გამოიცა.

წინამდებარე გამოცემა ამ მე-20 საუკუნის ფილოსოფიური ესთეტიკის კრიტიკული ნაშრომის პირველი ქართული თარგმანია. წიგნში ადორნო თანამედროვე საზოგადოების საკუთარ ფილოსოფიურ და სოციოლოგიურ კრიტიკას განავრცობს პრატაქტიკულ სტილში ჩამოყალიბებული არგუმენტით: რადგან ისტორიულად ფორმირებული ინსტრუმენტული გონება თავად შეზღუდულია, მისი თეორიაც, როგორც ასეთი, თავად უნდა შეიცვალოს – გახდეს ესთეტიკური. ეს კი ნიშნავს: ესთეტიკური გამოცდილება, არარეგლამენტირებული მიმეზისის ფორმა, რომელიც შესაძლებელი რჩება როგორც მოდერნის ხელოვნებაში, ისე ბუნების მშვენიერის შემთხვევაში, უნდა აღიწეროს როგორც საქონლური საზოგადოების ყოვლადმყოფი გონების კრიტიკის ფორმა.

წიგნში განხილულია თანამედროვე ხელოვნების სიტუაცია, დამკვიდრებული ხელოვნების თეორიების კრიტიკა, ბუნების და ხელოვნების მშვენიერის, მოვლენის, უშნოსა და დისონანსის, მოჩვენების და გამოხატულების, ხელოვნების მეტაფიზიკური ჭეშმარიტების შიდაარსის, სიმწყობრის და საზრისის, სუბიექტ-ობიექტის ცნებები; ასევე, თეორიები ხელოვნების ნაწარმოებების და ხელოვნების საწყისის შესახებ, ხელოვნების და საზოგადოების ურთიერთობა. წიგნს ახლავს მთარგმნელისა და გამომცემლის, დევი დუმბაძის, კრიტიკული ბოლოსიტყვაობა »ხელოვნება და ხსნა«.

განმანათლებლობის დიალექტიკა:

»განმანათლებლობის დიალექტიკა« (1944-1947, 1969) »ფრანკფურტის სკოლის« კრიტიკული თეორიის ყველაზე დიდი გავლენის მქონე ნაშრომია. წიგნში მოცემულია თანამედროვე საზოგადოების ძირეული კრიტიკა. ცივილიზაციის განვითარების ფუნდამენტური ანალიზის საფუძველზე გამოკვლეულია მითოსიდან განმანათლებლობის წარმოშობა და განმანათლებლობის მითოსისკენვე შემობრუნება. ნაშრომი წარმოადგენს თანამედროვე სუბიექტის, მისი »თვითის«, ფორმირების ფილოსოფიურ თავდაპირველ ისტორიას და განიხილავს ზნეობრიობისა და უზნეობის თანხვედრას თანამედროვე საზოგადოებაში. ამ წიგნში განხილულია კულტურის ინდუსტრიის მეშვეობით ადამიანთა მასობრივი მოტყუების მექანიზმები. ასევე, გაანალიზებულია განმანათლებლობის საზღვრები, რომლებსაც, ნაციონალსოციალიზმში განხორციელებული კატასტროფის შედეგად, ანტისემიტიზმის ელემენტები წარმოადგენენ.