ზნეობრივი ქცევა
ერთ-ერთი თავი მაჰათმა განდის წიგნიდან „ეთიკური რელიგია“.
ჭეშმარიტად ზნეობრივი ქცევა ჩვენი საკუთარი ქცევა უნდა იყოს, ჩვენი მოსაზრებებითა და სურვილებით ნაკარნახევი. თუ მექანიკურად ვმოქმედებთ, ჩვენს ქცევაში მორალური შინაარსი არ არის. ასეთი ქცევა მორალური მაშინ იქნება, თუ ადამიანი შეაფასებს თავის მოქმედებას და მიიჩნევს, რომ მოცემულ შემთხვევაში რაღაც ნიმუშის მიხედვით მოქცევა სწორია. ამ შემთხვევაში ის იყენებს თავის უნარს დამოუკიდებლად გადაწყვიტოს, რა იქნება სწორი ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში. ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს განსხვავება ნიმუშის მიხედვით მექანიკურ ქცევასა და წინასწარგანზრახულ ქცევას შორის. დამნაშავის პატიება შეიძლება მეფის მიერ გაღებული სიკეთე იყოს და არა იმ შიკრიკის, რომელსაც მეფის მიერ გაგზავნილი ბრძანება მიაქვს შეწყალების შესახებ. თუმცა, თუ შიკრიკს აუცილებლად მიაჩნია, ბრძანება საჭირო ადგილზე მიიტანოს, მაშინ მის მოქმედებასაც ასევე შეიძლება ეწოდოს ზნეობით ნაკარნახევი. და როგორ შეუძლია მორალზე იმსჯელოს მან, ვინც დამოუკიდებლად ვერ აზროვნებს და ისე მიჰყვება დინებას, როგორც ხის მორი?
